Hodowcy ryb muszą posiadać ważne pozwolenie, jeżeli dotyczy, na pobieranie, piętrzenie i odprowadzanie wody z obiektu chowu i hodowli ryb. Obiekt chowu i hodowli ryb musi być objęty stałym nadzorem Powiatowego Lekarza Weterynarii (PLW). Spełnienie wymogów powinny poświadczać następujące dokumenty: pozwolenie wodno-prawne nadanie weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego (WNI)

W aktualnym stanie prawnym, wydanie pozwolenia wodnoprawnego jest elementem ugody wodno-prawnej, opisanej w ustawie Prawo wodne (Dz. U. z 2017 r. poz. 1566; zm.: Dz. U. z 2017 r. poz. 2180 oraz z 2018 r. poz. 650 i poz. 710.). Pozwolenie wydają Wody Polskie. Odrębne pozwolenie wodno-prawne wymagane jest na budowę stawów lub innego obiektu akwakultury, odrębne na pobieranie i odprowadzanie wód.
Wymóg uzyskania Weterynaryjnego Numeru Identyfikacyjnego wynika bezpośrednio z rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 października 2008 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia działalności w zakresie sektora akwakultury (Dz. U. z 2008 r. Nr 190, poz. 1167.). WNI składa się z początkowych 6 cyfr, których pierwsze 4 określają województwo i powiat zgodnie z kodem podziału administracyjnego kraju. Kolejne 2 cyfry określają rodzaj działalności, a ostatni człon to numer kolejny w rejestrze. Rodzaj działalności w obszarze akwakultury kodowany jest jako 27 lub 92. Kod 92 przypisany jest tzw. „przedsiębiorstwom sektora akwakultury”. Pojęcie „przedsiębiorstwo” może być tutaj niezależne od statusu prawnego gospodarstwa (dotyczyć może rybaka - rolnika indywidualnego w takim samym stopniu jak spółki itp. Istotą rzeczy jest fakt wprowadzania ryb na rynek, czyli materiału obsadowego i zarybieniowego. Jeżeli sprzedajemy choć część naszej produkcji jako materiał obsadowy lub zarybieniowy, wówczas musimy spełniać wymagania jako nr 92. Pozostałe formy działalności w akwakulturze otrzymują numer 27, który nadawany jest w postaci wpisu do rejestru na wniosek zainteresowanego, bez kontroli. W przypadku złożenia wniosku o nadanie numeru 92, po jego złożeniu Powiatowy Lekarz Weterynarii przed wydaniem decyzji o zarejestrowaniu podmiotu nadzorowanego, przeprowadza kontrolę spełniania wymagań stawianych takim obiektom przez rozporządzenie, a dopiero później, po ich spełnieniu, nadaje WNI. Potwierdzeniem nadania WNI każdorazowo jest stosowna DECYZJA PLW. UWAGA: dla odrębnych obiektów różniących się np. zlewnią lub właściwością terytorialną innego powiatu, konieczne jest uzyskanie osobnych decyzji przyznających WNI . W takich przypadkach należy złożyć wniosek u wszystkich stosownych PLW.

Hodowcy ryb zobowiązani są składać do odpowiednich instytucji, zgodnie z obowiązującym prawodawstwem, sprawozdania dotyczące produkcji rybackiej. Podstawowa sprawozdawczość w zakresie chowu i hodowli ryb, jeżeli dotyczy, to:

 

• zestawienie dotyczące powierzchni stawów rybnych oraz ilości ryb wyprodukowanych w stawach rybnych i innych urządzeniach służących do chowu lub hodowli w danym roku - RRW–22

Sprawozdanie RRW-22 jest dokumentem statystyki publicznej, a wymóg jego sporządzania określa corocznie stosowne Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia …….. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok ………. . Wzór druku sprawozdania dostępny jest co roku na stronach internetowych Instytutu Rybactwa Śródlądowego (link), Ministerstwa Gospodarski Morskiej i Żeglugi Śródlądowej (https://www.gov.pl/gospodarkamorska/kwestionariusz-rrw-22) oraz wielu organizacji społecznych działających na rzecz rybactwa. Na stronie MGMiŻŚ znajduje się ponadto wyjaśnienie wybranych zagadnień treści formularza RRW-22, które mogą powodować wątpliwości interpretacyjne (https://www.gov.pl/gospodarkamorska/kwestionariusz-rrw-22).
Termin przesłania sprawozdania: do 15 marca roku następnego po sprawozdawczym.
Adresatem sprawozdania jest Instytut Rybactwa Śródlądowego im. S. Sakowicza w Olsztynie.

• sprawozdanie o poborze wody do nawodnień w rolnictwie i leśnictwie oraz o napełnianiustawów rybnych - OS 4

Sprawozdanie składają osoby prawne, samodzielne jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące gospodarkę wodną na nawadnianych użytkach rolnych i leśnych o powierzchni obiektu 20 ha i więcej oraz stawach rybnych o powierzchni 10 ha i więcej. Wypełniamy te rubryki, które dotyczą. Jeżeli nie prowadzimy nawadniania gruntów, standardowe gospodarstwo rybackie oprócz danych identyfikacyjnych, wypełnia rubryki działu 2, poświęconego stawom rybnym. UWAGA: sprawozdanie wypełniają jedynie te gospodarstwa, w których występują stawy o powierzchni ZALEWU od 10 ha wzwyż i wpisujemy jedynie te właśnie stawy. Jeśli w gospodarstwie nie ma stawu o wymienionej
powyżej powierzchni, sprawozdania nie składa się.
Termin przesłania sprawozdania: koniec stycznia za rok poprzedzający.
Adresatem jest Urząd Statystyczny, 40-158 Katowice, ul. Owocowa 3.

• sprawozdanie o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat

Sprawozdanie, a w gruncie rzeczy zbiorcze zestawienie informacji o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat dotyczy tych gospodarstw, w których występuje uznanie ZA ŚCIEKI wód odprowadzanych z obiektów chowu lub hodowli ryb. Gospodarstwa stawowe (karpiowe) SKŁADAJĄ JEDYNIE W PRZYPADKU PRODUKCJI RYB (MIERZONEJ PRZYROSTEM ICH BIOMASY POWYŻEJ 1500 KG Z 1 HA). Gospodarstwa produkujące ryby łososiowate SKŁĄDAJĄ JEDYNIE W ODNIESIENIU DO PRZEKROCZEŃ PARAMETRÓW STOSOWNIE DO OBLICZONYCH ICH ŁADUNKÓW. W przypadku braku przekroczeń, sprawozdania nie składa się. Zestawienie składane było dotychczas do właściwego Urzędu Marszałkowskiego. Od 1 stycznia 2018 roku kompetencje w zakresie opłat za usługi wodne w tym opłaty za pobór wód oraz wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi przechodzą do Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Zmiana została wprowadzona na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz.U. poz. 1566 z późn. zm.).

• sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami, w rozumieniu ustawy o odpadach

Zgodnie z art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (tekst jednolity, Dz.U. z 2016 r. poz. 1987 ze zm.) - roczne sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami sporządza:
1) wytwórca obowiązany do prowadzenia ewidencji odpadów;
(…)
UWAGA: gospodarstwa prowadzące przetwórstwo w ramach MLO lub innych form przetwórstwa ryb, z zasady wytwarzają odpady. Należy wówczas zestawienie sporządzić we właściwych rubrykach. W niektórych województwach za odpady uznaje się także roślinność wykaszana na groblach. Należy
wówczas wykazać równocześnie sposób zagospodarowania, jako kompostowanie w miejscu wytworzenia (jeśli dotyczy).

Podmioty obowiązane do sporządzania sprawozdań, składają je w terminie do 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy marszałkowi województwa właściwemu ze względu na miejsce wytwarzania, zbierania lub przetwarzania odpadów (art. 76 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach). W przypadku trwałego zaprzestania wykonywania działalności przedsiębiorca sporządza i składa sprawozdanie w terminie 7 dni od dnia zaprzestania wykonywania tej działalności. Dotychczasowa praktyka bazuje na ciągłości, tzn. jeśli ktoś przesyłał sprawozdanie dotychczas, to nadal to czyni. W przeciwnym wypadku można spodziewać się monitu z tytułu niezłożenia.

Celem zapewnienia dobrostanu ryb hodowcy powinni podejmować dopuszczalne prawnie działania ograniczające występowanie na stawach szkodników rybackich, czyli zwierząt rybożernych i niszczących infrastrukturę stawową.

W przypadku nadmiernego rozwoju populacji gatunków zwierząt rybożernych lub uszkadzających infrastrukturę gospodarstwa rybackiego, a odlegających ochronie, możliwe jest zwrócenie się do stosownego Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z wnioskiem o wydanie zezwolenia na
podstawie art. 56 ust. 2 w stosunku do gatunków zwierząt objętych ochroną ścisłą i częściową, na odstępstwa od zakazów wymienionych w art. 52 ust. 1 i 1a ustawy z 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody. We wniosku, oprócz danych identyfikacyjnych wnioskodawcy, należy jasno określić cel wykonania wnioskowanych czynności (ograniczenie strat w gospodarce rybackiej powodowanych przez zwierzęta wnioskowanych gatunków), opis czynności (odstrzał, płoszenie, przeniesienie, usunięcie gniazd itp.), nazwy gatunków zwierząt w języku łacińskim i polskim, jeśli nazwa polska istnieje (Phalacrocorax carbo – kormoran czarny; Lutra lutra – wydra; Castor fiber – bóbr europejski), liczbę lub ilość osobników których dotyczyć będą działania limitujące, wskazanie sposobu wykonania czynności na które ma być wydane zezwolenie (np. odstrzał realizowany przez myśliwego ………….. z koła łowieckiego ………….. lub osobiście itp.), a także miejsca i czasu wykonania oraz ewentualnych zagrożeń, w tym także dla innych gatunków. Tak sporządzony wniosek zwykle spotyka się z akceptacją ze strony Dyrektora RDOŚ, choć zdarzają się także sytuacje odmowy lub ograniczenia zakresu.

Aby zapewnić wiarygodne dane dotyczące stawowej produkcji ryb, niezbędne do planowania rozwoju sektora, hodowcy ryb powinni aktywnie uczestniczyć w działaniach, których celem jest uzyskanie branżowych informacji np. w badaniach ankietowych.

Oprócz obligatoryjnej sprawozdawczości publicznej, podstawowym sposobem zdobywania wiedzy odnośnie aktualnej sytuacji w rybactwie, kierunków i zakresu zmian, a także snucia prognoz przyszłościowych, czy poszukiwania sposobów na wykorzystywanie szans, czy pokonywania ewentualnych zagrożeń, jest system badań ankietowych. W anonimowych najczęściej badaniach, ankietujący zadaje pytania i zwraca się z prośbą o udzielenie rzetelnych odpowiedzi. Ankiety organizowane przez Instytut Rybactwa Śródlądowego, SGGW, czy inne ośrodki naukowe i badawcze, wracają w postaci wyników i analiz prezentowanych na różnego rodzaju konferencjach branżowych, podnosząc poziom wiedzy ogólnej uczestników sektora rybackiego. Z tego powodu, w interesie branży jest, by badania ankietowe rzetelnie sporządzać i przekazywać ankieterom. UWAGA: nie przewiduje się żadnych sankcji z powodu nie uczestnictwa w badaniach. Skutkiem będzie natomiast niepełna wiedza odnośnie aktualnej sytuacji w sektorze.

Hodowca może nie zrealizować zezwolenia na zwalczanie szkodników rybackich jeżeli uzna, że osiągnięto zakładane efekty.

Rybacy to w swej większości miłośnicy przyrody rozumiejący zasady rządzące zrównoważonym rozwojem. Nie jest celem rybaków bezwzględna eksterminacja jakiegokolwiek gatunku biologicznego. Celem jest ograniczenie lub likwidacja zagrożenia dla prowadzonego chowu. W przypadku, jeśli okaże się, że zaplanowany cel został osiągnięty, nic nie stoi na przeszkodzie, by nie realizować zezwolenia aż do końca zakresu, na jaki zezwolenie zostało udzielone.

Producenci ryb powinni aktywnie uczestniczyć w konsultowaniu i przygotowaniu planów zadań ochronnych dla obszarów, na których zlokalizowane są stawy rybne, aby w planach tych uwzględniana była kluczowa rola ekonomicznie opłacalnej produkcji ryb w kreowaniu przyrodniczych funkcji stawów rybnych.

W interesie producentów ryb leży, by w przypadku formułowania założeń ochronnych dla obszarów, na których położone są gospodarstwa rybackie, ich głos był nie tylko słyszany, ale tez uwzględniany. Obowiązuje tutaj wykładnia „nic o nas bez nas”. Tylko aktywnie uczestnicząc w tworzeniu planów, jesteśmy w stanie przeciwdziałać ewentualnym nieroztropnym decyzjom, czasem podejmowanym nie w złej woli, lecz w niewiedzy.

Dopuszcza się udostępnianie stawów rybnych zainteresowanym osobom celem promowania wielofunkcyjnych walorów gospodarki stawowej.

Z uwagi na swój charakter, gospodarstwo rybackie jest swoistym zakładem pracy, z wszystkimi zagrożeniami, specyficznymi działaniami wynikającymi z technologii, miejscem pracy ludzi i maszyn, obszarem wykonywania zezwoleń o których mowa była w art. 5. Nieuprawnione wejścia na teren gospodarstwa zawsze niosą w sobie pierwiastek zagrożenia dla osób wchodzących. Z powyższych powodów, gospodarstwa rybackie powinny być strzeżone przed nieuprawnionym dostępem. Z drugiej jednak strony, szereg cech gospodarstw rybackich może stanowić poważny walor edukacyjny lub przyrodo- i krajoznawczy. Z powyższych względów, nie jest traktowane jako błąd udzielanie zgody na wstęp w ramach tzw. „turystyki kwalifikowanej” i w celach edukacyjnych, jednakże udzielenie zgody jest PRAWEM, a nie OBOWIĄZKIEM gospodarza rybackiego.

Dla zapewnienia dobrostanu oraz ochrony zdrowia ryb w obiekcie chowu lub hodowli, wizytowanie stawów musi odbywać się po uprzednim uzyskaniu od użytkownika obiektu zgody na wstęp na stawy, w miejscach i sposób przez niego określony np. po wyznaczonych ścieżkach edukacyjnych.

...

Wskazane jest, aby w obiekcie chowu i hodowli ryb zatrudniania była minimum jedna osoba z wykształceniem lub wiedzą lub kwalifikacjami lub wieloletnim stażem rybackim, ponieważ specyfika gospodarki rybackiej sprawia, że właściwa ocena warunków i toku produkcji wymaga specjalistycznej wiedzy i wykształcenia.

Każdy gatunek ryb prezentuje określone, specyficzne wymagania. W obrębie gatunku także występuje zróżnicowanie specyficzne dla wieku, czy wielkości ryb. Nie występuje zbyt wiele uniwersalnych działań, zatem odpowiednie, bazujące na wiedzy przygotowanie personelu obsługującego ryby ma istotne znaczenie dla osiągania zakładanych efektów.

Pracownicy powinni systematycznie podnosić swoją wiedzę i kwalifikacje rybackie poprzez uczestnictwo w kursach, konferencjach i szkoleniach rybackich. Pracodawcy powinni umożliwiać pracownikom uczestnictwo w tego typu szkoleniach.

Sposobem na podnoszenie poziomu wiedzy i umiejętności praktycznych jest stałe doskonalenie, a wykwalifikowany personel jest zawsze dumą pracodawcy. Organizowane szkolenia i warsztaty stwarzają szansę w tym zakresie. Powyższa konstatacja dotyczyć powinna wszystkich osób zaangażowanych w proces prowadzenia produkcji w gospodarstwie, niezależnie od statusu i poziomu zatrudnienia. Z uwagi na fakt, ze decyzyjność w tym zakresie spoczywa na właścicielu lub zarządcy gospodarstwa, art. 10 adresowany jest szczególnie do tej grupy osób.

Celem zapewnienia właściwego statusu zawodowego rybaka stawowego, osoby pracujące w obiektach chowu i hodowli ryb powinny być zatrudniane i wykonywać swoją pracę na zasadach i w warunkach określonych w Kodeksie Pracy.

Uczciwe relacje w zatrudnieniu, unikanie zatrudnienia „śmieciowego”, realizacja podstawowych zobowiązań wynikających z tytułu wykonywania pracy, określa Kodeks pracy. Powinnością i potrzebą pracodawcy w relacjach zatrudnienia powinno być więc przestrzeganie postanowień Kodeksu pracy. Dobry pracownik to pracownik zadowolony.

Hodowcy ryb powinni dbać o utrzymanie właściwego stanu technicznego grobli, rowów doprowadzających i odprowadzających wodę oraz innych budowli służących do pobierania, rozprowadzania, piętrzenia i odprowadzania wody, aby unikać ryzyka katastrofy budowlanej czy podtapiania terenów przyległych.

Utrzymywanie budowli i urządzeń we właściwym stanie technicznym stanowi zabezpieczenie przed występowaniem nieprzewidzianych problemów, które mogą rzutować na zdolność osiągania zamierzonych celów produkcyjnych. Zaniedbania mają skłonność do nakładania się, prowadząc wprost do zagrożenia wystąpieniem katastrofy lub awarii. Dlatego też, w interesie osób zarządzających gospodarstwem rybackim leży dbałość o właściwy stan podległego majątku.

W stawowym gospodarstwie rybackim należy prowadzić dokumentację hodowlaną, w której należy zapisywać informacje dotyczące sezonu i cyklu produkcyjnego.

...

Dokumentację taką należy prowadzić zgodnie z obowiązującym prawodawstwem, w wersji „papierowej”, elektronicznej lub obydwu jednocześnie.

Sposób prowadzenia dokumentacji prowadzonej gospodarki rybackiej określa rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji gospodarki rybackiej (Dz.U. 2013.326). Dokumentami w tym zakresie są w obwodzie rybackim:
a) protokół zarybień, którego wzór jest określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia,
b) protokół połowu ryb i raków, którego wzór jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia,
c) księgę gospodarczą, której wzór jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia,
d) zestawienie roczne, którego wzór jest określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia;
w obrębie hodowlanym, poza obwodem rybackim – księgę stawową, której wpisy powinny zostać dokonane w terminie nieprzekraczalnym 15 marca roku następującego po okresie którego wpisy dotyczą.